Prawidłowa higiena wzroku

Higiena wzroku to szereg zabiegów mających na celu ochronę oczu przed szkodliwymi czynnikami środowiskowymi, zaburzającymi prawidłowe funkcjonowanie narządu wzroku.

W ciągu ostatnich trzydziestu lat nasz styl życia bardzo mocno się zmienił. Za sprawą rewolucji technologicznej staliśmy sie posiadaczami niezliczonych urządzeń typu laptopy, tablety i smartphony. Bardzo często można w internecie znaleźć śmieszne porównania stylu życia dzieci z lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku oraz dzieci współczesnych. Obecnie dzieci spędzają nieporównywalnie więcej czasu w zamkniętych pomieszczeniach – dom i szkoła. Dużo rzadziej bawią się na otwartej przestrzeni – podwórko, boisko, czy park.

Ewolucja tak stworzyła oczy człowieka, że są one rozluźnione tylko w przypadku, gdy patrzymy daleko – na odległości 6 metrów i więcej. Gdy patrzymy na odległości bliskie nasze oczy wykonują dwie czynności: akomodują – napinają soczewkę oczną , aby zwiększyć moc optyczną oka i widzieć z bliska wyraźnie i konwergują – wykonują ruch zbieżny (do środka), aby widzieć z bliska pojedynczo. Oznacza to, że obecnie nasze dzieci większość czasu spędzają z silnie napiętymi oczami. Jest udowodnione naukowo, że w krajach wysoko rozwiniętych, gdzie dzieci więcej czasu poświęcają technologią i przebywają w zamkniętych pomieszczeniach procent dzieci krótkowzrocznych jest bardzo wysoki. Mówi się nawet o epidemii krótkowzroczności. Nie jesteśmy w stanie wyeliminować takiego czynnika jak nauka – odrabianie lekcji czy czytanie książek, ale możemy wyeliminować lub w dużym stopniu ograniczyć korzystanie z takich urządzeń jak telefony, czy tablety.

Jak dbać o higienę wzrokową?

1. Zacznijmy od pracy z urządzeniami cyfrowymi.

• Zamiast telefonu, czy tabletu dużo lepszym urządzeniem dla dzieci uczących się będzie laptop lub komputer stacjonarny.
• Monitor powinien znajdować się w odległości co najmniej 70 cm od oczu dziecka, górna krawędź monitora powinna być poniżej linii oczu dziecka.
• Obraz powinien mieć odpowiednią ostrość.
• Zadbajmy o dobre oświetlenie. Oko bardzo nie lubi dużych kontrastów. Nigdy nie powinno się oglądać ekranu w ciemnym pomieszczeniu.
• Pamiętajmy o metodzie 20/20/20. Co 20 minut robimy przerwę wzrokową. W tym czasie intensywnie mrugamy, masujemy zamknięte oczy i przez 20 sekund patrzymy na odległość 20 stóp (powyżej 6 metrów). Najlepiej wyjrzeć przez okno.
• Do urządzeń cyfrowych stosujmy okulary z filtrem światła niebieskiego. Dzięki temu oczy dziecka będą mniej czerwone i podrażnione po korzystaniu z urządzeń cyfrowych
• urządzenia cyfrowe odkładamy minimum dwie godziny przed pójściem spać.

1. Starajmy się, aby dzieci miały odpowiednią ilość ruchu na świeżym powietrzu. Takie wymagane minimum to 2 godziny dziennie. Może to być spacer po parku, jazda na rowerze, wszelkiego typu gry zespołowe – piłka nożna, siatkówka, tenis itd.
2. Ważna jest też właściwa higiena narządu wzroku. Oczy powinny być regularnie przemywane czystą wodą, aby zminimalizować ryzyko rozwoju chorobotwórczych bakterii, czy innych drobnoustojów
3. Zadbajmy o prawidłowe nawodnienie organizmu. To zapewni dziecku również prawidłowe nawilżenie oka.
4. Należy pamiętać o okularach przeciwsłonecznych z filtrem UV. Taki filtr zminimalizuje ryzyko rozwoju zaćmy w starszym wieku.
5. Należy regularnie badać wzrok dzieci.

Dla zwiększenia sprawności naszych oczu można również wykonywać specjalne ćwiczenia np. ćwiczenia akomodacji. Takie ćwiczenia polegają na kontrolowanym przerzucaniu wzroku z przedmiotów dalekich na bliskie i odwrotnie. Wzrok przerzucamy w momencie, gdy przedmiot jest już ostro widoczny. Ćwiczymy najpierw jednoocznie, następnie obuocznie. Innym ćwiczeniem może być ćwiczenie ruchów oczu np. śledzenie wzrokiem światła lasera przesuwającego się po suficie, lub szukanie wzrokiem jakiejś maskotki na półce. Takie ćwiczenia mogą okazać się dobrą zabawą rodzica z dzieckiem.

Podsumowując. Mamy jedną parę oczu na całe życie i odbieramy przez nie 80% wszystkich bodźców zewnętrznych (wzrok jest najważniejszy ze wszystkich zmysłów). Dbajmy o higienę wzrokową naszych dzieci.

Urszula Kowalska – optometrysta.